Lịch sử bài thuốc tắm của người Dao Đỏ - ngọn lửa thắp mãi ngàn năm

Người Dao đỏ vốn vẫn sinh sống ở những vùng núi rừng thiên nhiên trù phú, do vậy người Dao đỏ chúng tôi rất giỏi về nghề thuốc. Cuộc sống chúng tôi gắn với cốt nhà, ruộng nương, bừa trâu và trăm ngàn loài cây thuốc. Từ khi còn thơ, chúng tôi đã theo mẹ lên rừng hái thuốc. Các cây thuốc đi vào cuộc sống của chúng tôi nhẹ nhàng như tiếng nói của mẹ.

 

Phụ nữ người Dao đỏ bên nồi thuốc tắm

Thuốc tắm giống như cái nhà, cả hai đều không thể thiếu được trong cuộc sống của người Dao đỏ. Phụ nữ lấy thuốc chữa bệnh và đàn ông lấy gỗ làm nhà. Cứ vào ngày cuối cùng của năm, mẹ lên rừng hái lá thuốc nấu nước tắm cho cả nhà với mong muốn cả nhà sạch sẽ và khoẻ mạnh đón năm mới vui cùng tổ tiên.

Mỗi khi mẹ sinh các con, bố lại lên rừng hái lá thuốc nấu nước tắm cho mẹ. Ông cha từ xưa đã dặn dò sau khi sinh 3 ngày, chỉ cần người phụ nữ Dao tắm lá thuốc mỗi ngày 1 lần trong 7 ngày thì sẽ khoẻ mạnh trở lại và phòng được các chứng bệnh yếu mỏi khi về già. Thuốc tắm cho phụ nữ miền núi cao một sức khoẻ phi thường để tiếp tục làm việc. Đó là truyền thống không thể thay đổi từ ngàn xưa của dân tộc Dao đỏ chúng tôi. Thuốc tắm là đam mê, là cuộc sống. Vì vậy mà có những phụ nữ đã hơn 80 tuổi vẫn có thể đeo gùi lên núi hái lá thuốc.

Hiện nay, do việc khai thác lá tắm phục vụ kinh doanh quá nhiều nên cây lá tắm trong rừng ít dần đi. Bên cạnh việc thu mua lá tắm từ đồng bào Dao đỏ, chúng tôi đã khoanh nuôi và tái tạo các vùng trồng dược liệu lá tắm Dao đỏ

Trong cái rất chung của bài thuốc được sử dụng thì mỗi gia đình đều có bí quyết riêng được đúc rút qua kinh nghiệm sử dụng nhiều thế hệ. Thuốc tắm là văn hoá dân tộc và cũng là bản sắc riêng của mỗi gia đình, dòng họ trong cộng đồng.

Nước tắm Dao Đỏ dành cho các spa

Một số cây trong bài thuốc tắm được trồng trong vườn nhà để tiện cho việc sử dụng. Thuốc tắm trở thành phương tiện chăm sóc sức khoẻ không thể thay thế được những khi gia đình có người đau ốm, mệt mỏi, đặc biệt đối với phụ nữ người Dao ngay sau khi sinh con.