Công dụng của sữa tươi với sức khỏe của bé

Sữa là nguồn dinh dưỡng quý báu của động vật. Con người dùng sữa ngay từ khi lọt lòng mẹ, những lúc bệnh tật và khi già yếu. Sữa tươi là thức ăn hoàn chỉnh nhất về mặt dinh dưỡng và dễ tiêu hóa nhất.

A- Sữa đầu (sữa non)

Sau khi đẻ, đầu vú đã tiết ra một chất nước trong, không đục như sữa : đó là sữa đầu.
Người ta nhận thấy rằng dê mới đẻ rất cần bú sữa đầu (colostrum) trong ba ngày đầu. Tuy sữa này chưa có đủ chất dinh dưỡng như sữa thường nhưng lại có nhiều kháng thể (anticorps). Dê mới đẻ bú sữa đầu ít bị bệnh hơn đê không được bú sữa đầu. Người ta đang tìm cách tạo anticorps trong sữa đầu của dê để trị bệnh cho người. 

B- Sữa mẹ 

Không gì tốt bằng cho trẻ em bú sữa mẹ. Trước hết thành phần của sữa mẹ rất thích hợp cho đứa trẻ trên mọi khía cạnh. Ngoài ra, theo nữ bác sĩ Pitt (Trường đại học Colombia): trong sữa mẹ có tế bào lympho (có chứa kháng thể) bằng lượng lympho trong máu ngoại vi. Các kháng thế này giúp trẻ em chống vi khuẩn, ngay cả vi khuẩn thường gây bệnh viêm màng não trẻ sơ sinh. Trẻ không nuôi sữa mẹ dễ mắc bệnh nhiều gấp 2 - 3 lần. (theo Med. tr. and med news 1978).

Sữa mẹ vốn là nguồn dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển lâu dài của trẻ. Ngoài việc phòng chống bệnh tật, nó còn đóng vai trò tác động trực tiếp đến sự phát triển não bộ. Theo bác sĩ Alan Luykuss (đại học Cambridge, Anh quốc) thì sữa mẹ có chất béo đặc biệt cần thiết cho sự phát triển hệ thần kinh. Sữa mẹ còn chứa một loại hormon đa dạng, có thể xem là nguồn gốc truyền đạt thông tin cho đứa trẻ. Khảo sát trên 300 trẻ em cho thấy trẻ em bú mẹ thông minh hơn (Theo Health matters).
Khi trẻ em đang bú mẹ mà bị tiêu chảy. Rất ít khi tiêu chảy do sữa mẹ. Chỉ cần người mẹ ăn uống cẩn thận, tránh các món ăn lạ. Điều nên nhớ là không để trẻ nhịn sữa mà cứ tiếp tục cho bú sữa mẹ. Có như vậy đứa bé mới đủ chất bố dưỡng và chất khoáng cần thiết.

Nước tắm Dao Đỏ dành cho em bé DaodoBaby giúp bé hết rôm sảy, mụn nhọt, chàm sữa, ngăn ngừa cảm cúm và tăng sức đề kháng cơ thể 

Lâu nay người ta vẫn quan niệm sai lầm rằng khi tiêu cháy cần hạn chế uống nước và uống sữa. Đa số trẻ em tiêu chảy chết do kiệt nước. Vì thế đối với trẻ em tiêu chảy, vẫn cho ăn uống, nhất là uống thuốc ORS (oresol) để bù chất khoáng mất đi.

C- Sữa tươi động vật

Lâu nay người ta ưa dùng sữa bò hơn sữa dê, có lẽ vì sữa bò ít hôi hơn sữa dê. Thật ra thành phần sữa dê gần với sữa người hơn. Thống kê cho biết tỷ lệ các chứng dị ứng, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy trẻ em của sữa dê ít hơn của sữa bò.

Sữa dê có thành phần gần với sữa người hơn sữa bò

Sữa có đầy đủ chất bổ dưỡng nên cũng là môi trường phát triển vi khuẩn. Vì thế khi muốn lấy sữa, người ta phải kiểm tra sức khỏe con vật. Một số bệnh nguy hiểm có thể truyền từ con vật qua sữa vào người. Rửa sạch vú trước và sau khi vắt sữa. Nếu sữa ở vú nào lợn cợn thì để riêng (vú đó bị viêm). Không nên cho vật con bú xen khi đang vắt sữa.
Nên lọc sữa qua vải thưa, khuấy tan hạt mỡ. 
Hấp khử trùng 65 độ c trong 30 phút.
Một vài trẻ em tiêu chảy khi uống sữa bò có thể do không dung nạp lactose hoặc sữa có nhiều chất béo. Hãy đổi loại sữa khác. 

D - Trẻ em bú sữa bình

1- Súc rửa bình sữa và núm vú ngay sau khi trẻ bú để tránh vết sữa khô (môi trường phát triển vi khuẩn). 
2- Bình sữa phải nấu sôi để nguội trong nồi đậy kín cho đến khi sử dụng. 
3- Hộp sữa đặc đã mở chỉ dùng trong vài ngày, đậy kín sau khi dùng.
4- Sữa bò tươi phải đun sôi 5 phút.

E- Tính trị liệu

1- Uống sữa để trị ngộ độc thịt bò, thịt ngựa (theo sách Nam dược thần hiệu). Khi trẻ em bị ngộ độc, nên cho uống sữa.
2- Sửa làm cho rượu chậm ngấm vào cơ thể. Có người dùng sữa nóng để giải say rượu.
3- Sữa và bệnh đau bao tử : Khi đau bao tử phải kiêng những món khó tiêu. Sữa chẳng những có nhiều chất bổ dưỡng mà lại dễ tiêu, tuy nhiên không nên uống nhiều tới căng bụng vì đây cũng là một nguyên nhân kích thích sự tiết dịch vị.
Trong trường hợp lên cơn đau bao tử mà không có thuốc, nhất thời uống vài muỗng canh sữa đặc cũng có thể làm dịu đau. 
4- Có người nói rằng uống sữa sinh nhiều đờm. Điều này hoàn toàn vô căn cứ.

F. Thuốc và sữa mẹ

Hầu hết các thuốc sử dụng cho phụ nữ nuôi con bú đều được tìm thấy trong sữa mẹ, tuy với nồng độ thấp. Nếu mẹ phải sử dụng thuốc thì nên uống 30 - 60 phút sau khi cho con bú và 3-4 giờ trước lần bú sắp tới. Các thuốc không an toàn trong lúc nuôi con bú thì cần phải tránh hoặc phải ngưng cho bú trong lúc dùng thuốc.
Hầu hết các kháng sinh có thể được tìm thấy trong sữa mẹ. Không được sử dụng sulfamid vào thời kỳ trẻ mới sinh vì chúng tranh đua với bilirubin để kết dính với albumin huyết tương và gia tăng nguy cơ bị chứng "vàng da nhân". Nồng độ tetracyclin trong sữa mẹ vào khoảng 70% nồng độ huyết tương của bà mẹ và tạo nguy cơ nhuộm màu vĩnh viễn răng trẻ. Nồng độ chloramphenicol trong sữa mẹ không đủ để gây hội chứng tím tái trẻ em, nhưng có khả năng về sau gây suy tủy xương, do đó chloramphenicol cần tránh sử dụng trong lúc nuôi con bú. Isoniazid đạt được sự cân bằng nhanh giữa sữa mẹ và máu mẹ, nồng độ trong sữa mẹ đủ cao để có thể gây thiếu hụt pyridoxin ở trẻ nếu bà mẹ không dùng bổ sung thêm pyridoxin.
Hầu hết các thuốc an thần đều đạt nồng độ trong sữa đủ để gây một tác dụng dược lý ở trẻ nhỏ. Các barbituric trong sữa có thể gây ngủ lịm, trầm dịu và làm phản xạ bú của trẻ kém đi. Diazepam (Seduxen, Valium) có thể gây tác dụng trầm dịu ở trẻ bú sữa, nhưng quan trọng nhất là có thể dẫn tới sự tích tụ thuốc đáng kể. Bà mẹ sử dụng lượng lớn rượu có thể gây ra các “tác dụng rượu cồn" cho trẻ. Lượng rất nhỏ cafein được tìm thấy trong sữa khi mẹ uống cà phê. Các muối lithium (trị bệnh tâm thần) đi vào sữa mẹ ngang với nồng độ trong huyết tương bà mẹ. Phụ nữ sử dụng lithium không được nuôi con bú sữa. Các thuốc làm thay đổi chức năng nội tiết như propylthiouracil (Tapazole) và tolbutamid (Dolipol, Orinase) đi vào sữa mẹ đủ để ảnh hưởng tới chức năng nội tiết trẻ nhỏ. Do đó cần tránh dùng nếu có thể được hoặc ngưng nuôi con bú.
Trong các trường hợp trên, người ta cho rằng thuốc đi theo sữa với tính cách thụ động. Thế nhưng gần đây người ta phát hiện có những thuốc vào sữa với tính cách tích cực : Lượng thuốc trong sữa cao hơn trong huyết tương.
Tại hội nghị American Association of Pharmaceutical scientists, các khoa học gia đã thông báo một trường hợp đặc biệt : nồng độ cimetidin trong sữa mẹ cao gấp 5-7 lần trong máu.
Theo BS Evelyne Jacqz - Aigrain (BV Robert Debre) thì lượng thuốc vào sữa mẹ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ liều thuốc của bà mẹ, khoảng thời gian từ lúc uống thuốc đến lúc cho bú, tính hòa tan của thuốc... Với cimetidin, tỷ lệ thuốc trong sữa cao 5-12 lần trong máu. Đây là trường hợp cao nhất gây ngạc nhiên cho nhiều nhà khoa học.
Người ta nghĩ rằng cimetidin có tính liên kết protein cao nên nó đi theo protein vào sữa hoặc nó hình thành những protein có cấu trúc tương tự như protein của sữa.
Sự kiện này mở đầu cho một loạt nghiên cứu về sự hiện diện trong sữa những thuốc có tính liên kết protein cao.
Nói chung, bà mẹ nuôi con bú nên tránh sử dụng thuốc. Các bà mẹ cũng phải thận trọng đừng dùng quá mức các thuốc thông thường (như cảm lạnh, sổ mũi, ….) vì các tác dụng trên trẻ bú chưa được nghiên cứu sâu rộng.

Thảo dược lợi sữa của người Dao Đỏ Linh Sơn giúp gọi sữa về, tăng cường lượng sữa mẹ và giúp sữa mẹ thơm ngon và đặc hơn. Nếu nuôi con bằng sữa mẹ, chớ bỏ qua bài thuốc tốt này nhé!