Xoa bóp, tắm hơi và sức khỏe (Chương 1: Vài nét về lịch sử)

Chương 1: VÀI NÉT VỀ LỊCH SỬ CỦA XOA BÓP MÁT XA

Massage (matxa) là một từ tiếng Pháp có gốc ở động từ masser, (có nghĩa là xoa), và đến lượt nó, động từ này lại lấy từ tiếng Ả Rập, (theo tiếng Ả Rập, “mas” có nghĩa là chạm vào, sờ vào). Đây là một trong những phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc lâu đời nhất.

Bạn có thể nghe bài viết ở video này nhé

Trong các sách thánh Ấn Độ cổ đại “Vedah” (Sách về sự thông thái) vào khoảng năm 1800 trước Công Nguyên, đã có những lời khuyên dùng xoa bóp để chữa một số bệnh, đã nêu một số kiểu như xát và ấn.

Ở nước Trung Hoa Cổ đại đã có những trường phái thể dục trị liệu riêng biệt, trong đó xoa bóp được áp dụng rộng rãi.

Môn xoa bóp cũng đã được phổ biến rộng ngay từ thế kỷ thứ tư, năm trước Công Nguyên ở Hy Lạp. Đến nay người ta vẫn còn giữ được những bình gốm, những bức bích họa có hình vẽ mô tả sự tập luyện, một số động tác xoa xát thân bằng dầu, lá thơm.

Thầy thuốc Hy Lạp Herodicos, (sinh năm 484, mất năm 425 trước Công Nguyên) là người đầu tiên tìm cách giải thích cơ sở sinh lý của xoa bóp. Hipocrat vĩ đại (sinh năm 460, mất năm 377 trước Công Nguyên) đã tiếp tục việc đó. Ông đặc biệt coi trọng tác dụng của thủ pháp bóp mà theo ông, nó có thể làm cho các bộ đốt khớp suy yếu sẽ được khỏe lên, còn nơi trì trệ sẽ trở nên linh hoạt.

Ông đã coi xoa bóp là một biện pháp quan trọng để giữ gìn và phục hồi khả năng hoạt động của con người. Do bị phụ thuộc vào Hy Lạp, người La Mã đã du nhập được nghệ thuật xoa bóp. Các thầy thuốc La Mã nổi tiếng đã áp dụng và cổ động rộng rãi cho môn này.

Xels, Axclêpiat, Galen (sống ở thế kỷ I và II sau Công Nguyên) đã hoàn thiện kỹ thuật xoa bóp. Xoa bóp được áp dụng rộng rãi ở nước Nga Cổ đại chủ yếu dưới hình thức đập quất - tức là dùng cành lá cây bạch dương hoặc cây phong quất vào thân người trong lúc tắm hơi.

Trong tác phẩm “Vũ khí thần công của khoa học chữa bệnh”, Avixena (sinh năm 980, mất năm 1037) đã nêu ra những loại xoa bóp sau đây: loại mạnh - tăng cường thân thể và loại nhẹ - làm dịu, thả lỏng thân thể; loại kéo dài - có tác dụng làm gầy (ốm) bớt và loại vừa phải có tác dung rèn luyện thể chất, loại phục hồi - áp dụng sau vận động thể lục. Tác phẩm này đã thúc đẩy phát triển môn xoa bóp ở Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Tư và các nước khác.

Môn xoa bóp phương Đông được phát sinh từ Trung Hoa Cổ đại, Tây Tạng gần giống với xoa bóp cổ điển, nhưng có nhiều đặc điểm riêng. Ví dụ, tác động xoa bóp được hướng vào các đường đặc biệt gọi là “kinh lạc”, ở đó tập trung các điểm có hoạt tính sinh học của cơ thể.

Trong nhiều thế kỷ người ta đã tìm tòi cách thức và thủ pháp tác động tới các điểm đó. Cái gọi là xoa bóp điểm (hay điểm huyệt) có hiệu quả tốt đối với nhiều bệnh.

Vào đầu thế kỷ XVIII, việc phát triển môn xoa bóp ở Châu Âu gắn liền với tên tuổi một số nhà khoa học, như Gophman, Becner, Giuber, Anđrê, Tixxô.

Năm 1780, Tixxô viết: “Xoa xát là biện pháp chữa trị mà chúng ta không thể xem thường. Những người cổ xưa đã biết hết lợi ích của xoa xát, đã áp dụng nó không những đê chữa bệnh, mà còn để giữ gìn sức khỏe hằng ngày”.

Ở Nga, bác sĩ nội khoa nổi tiếng M. Ia. Mudrôp đã nhiệt thành cổ súy cho các kiểu xoa bóp dưới dạng xoa vuốt và xoa xát, nhiều công trình nghiên cứu nguyên lý trị liệu bằng xoa bóp đã được áp dụng rộng rãi.

Đến thế kỷ XX, môn xoa bóp có hai hướng độc lập: xoa bóp chữa bệnh và xoa bóp thể thao. Ở Liên Xô trong chiến tranh vệ quốc vĩ đại 1941 - 1945, xoa bóp đã là bộ phận trong điều trị tổng hợp cho thương binh và bệnh nhân.

Xoa bóp thể thao được áp dụng lần đầu tiên vào năm 1900 tại Pari, trong thời gian Đại hội Olimpic lần thứ II, để chuẩn bị cho vận động viên trước và sau thi đấu. Năm 1906, cuốn sách đầu tiên về cơ sở sinh lý của xoa bóp thể thao của I.V.Zabluđôpxki đã được xuất bản. Tại Đại hội Olimpic lần thứ V, năm 1912, người Thụy Điển đã có những nhân viên chuyên xoa bóp cho vận động viên.

Nhà khoa học Liên Xô I.M.Xarkizớp Xêrazinhi (1887- 1964) đã có vai trò quan trọng trong việc hệ thống hóa các thủ pháp và xác định cơ sở khoa học của xoa bóp.