Tự làm hạ cơn cao huyết áp

Được xem là cao huyết áp khi chỉ số huyết áp trên cao hơn 140mmHg và chỉ số huyết áp dưới lớn hơn 90mmHg. Cao huyết áp với hệ quả tai biến mạch máu não và những di chứng của nó luôn là nỗi ám ảnh của nhiều người lớn tuổi. Ngày nay, mặc dù y học đã có những bước tiến vượt bậc, các triệu chứng này hiện vẫn gây tốn kém nhiều công sức và tiền của cho xã hội.

Tuy nhiên, có một điều mà ít người quan tâm là với một số động tác đơn giản của y học dân gian, người ta có thể làm giảm cơn cao huyết áp đang phát triển để khống chế phần lớn những tác hại của nó, hoặc ít ra có thể ngăn chặn những diễn biến xấu hơn, trong khi bệnh nhân chờ được chuyển đến bệnh viện hoặc cơ sở chuyên môn cần thiết. 

Huyết áp cao có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh khác nhau, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, việc điều trị dứt điểm cần sự chẩn đoán và thời gian thích hợp. Ở đây chúng tôi chỉ để cập đến một phương pháp đơn giản mà người bệnh có thể tự thực hiện để "cắt cơn" cao huyết áp, giải tỏa kịp thời nguyên nhân gây ra tai biến về não trước khi được sự chăm sóc của thầy thuốc. 

Theo y học cổ truyền, áp huyết cao là một tình trạng khí nghịch do tình chí hoặc do các yếu tố lục dâm (phong, hàn, thử, tháp, táo, hóa) gây ra. 

Trong cơ thể con người, các đường kinh Dương liên quan đến phần biểu, chủ về vệ khí. Theo quy luật “Dương giáng âm thăng”, các đường kinh Dương di chuyển theo chiều từ trên xuống dưới, vừa có tác dụng ổn định chơn hỏa ở hạ tiêu, vừa đưa khí huyết ra phần ngoài (phần biểu) để bảo vệ cơ thể chống lại những thay đổi bất lợi của môi trường. 

Ở người bình thường, các đường kinh Dương hoạt động điều hòa - biểu hiện thấy đầu mát, chân tay ấm. 

Ngược lại, ở người cao huyết áp, tình trạng khí nghịch thường kèm theo một số dấu hiệu của hư hỏa ở phần đầu, ngực, như tim hồi hộp, đầu nhức, chóng mặt, tai ù, mắt mờ. Do đó, làm hạ cơn cao huyết áp đồng nghĩa với tác động giáng khí hoặc thuận khí ở các đường kinh Dương, vừa giúp trừ các triệu chứng hư hỏa, vừa có thể phát tán khí huyết ra bì phu, làm giãn mạch ngoại biên, qua đó làm hạ áp huyết.

Xem thêm:

- 5 tác dụng tuyệt vời của ngâm chân & Những người nào không nên ngâm chân?

- Huyết áp cao nên ăn rau cần

- Món ăn cho người bị tim mạch, huyết áp

Những động tác cụ thể gồm: 

1. Vuốt ấm hai vành tai (1 và 1')

Dùng ngón cái và ngón trỏ của mỗi bàn tay vuốt dọc vành tai cùng bên, từ trên xuống dưới. Vuốt chậm và nhẹ. Vuốt khoảng 21 lần. Vành tai và cột sống có những điểm phản xạ tương ứng với nhau, do đó vuốt ẩm vành tai cũng là tác động vào cột sống lưng, vừa có tác dụng điều hòa thần kinh giao cảm, vừa kích thích sự lưu thông khí huyết ở phần vệ khí, do kinh Túc Thái Dương Bàng quang phân bố dọc hai bên sống lưng. 

2. Day huyệt Ấn đường

Vị trí huyệt Ấn đường ở điểm giữa đoạn nối hai đầu chân mày. Dùng đầu ngón trỏ hoặc đầu ngón giữa của bàn tay phải day tròn trên huyệt. Day khoảng 21 vòng. Kích thích huyệt Ấn đường có tác dụng làm phóng thích chất Endorphine nội sinh, có thể làm cho an thần, giáng khí và hạ huyết áp. 

3. Vuốt dọc hai bên mũi (3 và 3') 

Mỗi bàn tay vuốt một bên mũi, vuốt đều hai bên cùng một lúc. Dùng ngón tay trỏ vuốt từ Ấn đường xuống dọc theo hai bên mũi, qua khóe miệng, đến tận chót cằm. Vuốt chậm, nhẹ và vuốt không dưới 21 lần. Vuốt dọc theo hai bên mũi xuống cằm là tác động vào hại kinh Dương Minh: Thủ Dương Minh Đại trường và Túc Dương Minh Vị. 

Học thuyết kinh lạc của y học cổ truyền cho rằng kinh Dương Minh là một kinh Dương tập trung nhiều huyết, nhiều khí, có chức năng quan trọng nhất trong việc bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây bệnh từ bên ngoài. Động tác này làm gia tăng sự lưu thông khí huyết ở phần vệ khí, làm giãn mạch ngoại biên, gây ấn người và làm nhẹ áp lực lên thành mạch. 

4. Vuốt dọc hai chân mày (4 và 4')

Dùng hai ngón tay trỏ và giữa vuốt từ Ấn đường đi dài theo xương chân mày ra thái dương, đến tận mí tóc ở phía ngoài đuôi mắt. Vuốt mỗi bên khoảng 21 lần. Vùng chân mày và hai cánh tay có những điểm phản xạ tương ứng nhau, do đó động tác này ngoài việc giải tỏa sự sung huyết tại những huyệt vị thường bị tắc nghẽn ở vùng trán, còn làm cho khí huyết lưu thông ra hai cánh tay và bàn tay để giúp giảm nhẹ áp lực ở đầu.

5. Kích thích vùng sau đầu (5 và 5')

Đặt nguyện hai bàn tay vào hai vùng gáy ở sau đầu, sát cạnh hại vành tai. Vuốt nhẹ từ trên xuống dưới. Vuốt khoảng 21 lần. Động tác này có tác dụng giáng khí ở hai đường kinh Dương: Tác Tiểu Dương Đởm và Túc Thái Dương Bàng quang. Ngoài ra, tác động này cũng kích hoạt hai huyệt An miện và Thiên trụ ở vùng sau đầu,
giúp giải tỏa căng thẳng tâm lý và hỗ trợ làm hạ áp huyết. 

Xem thêm:

- Những tác dụng của xông hơi: giải cảm, giải độc, hạ cao huyết áp

- Bảo vệ sức khỏe nhờ gối thảo dược

6. Quan sát hơi thở

Ngồi tựa ghế hoặc nằm xuống ở tư thế thoải mái, tập trung tâm ý vào vùng bụng dưới, quan sát hơi thở vào và ra thông qua chuyển động phồng lên (lúc hít vào) hoặc xẹp xuống (lúc thở ra) của bụng.

Cũng có thể phối hợp việc thở bụng với động tác thở ra chậm ở thì thở ra để gia tăng tác dụng điều hòa thần kinh, vì thì thở ra dài hơn thì hít vào có tác dụng tăng cường đôi giao cảm. Hít vào bình thường, thở ra chậm nhẹ và từ từ cho đến cuối hơi. Chủ ý quan sát từng hơi thở một, từ hơi thở này đến hơi thở khác. Có thể đặt một bàn tay trên bụng dưới để cảm nhận rõ việc chống lên và xẹp xuống của bụng xảy ra đồng thời với hơi thở vào ra. (Hít vào, biết rõ tôi đang hít vào. Thở ra, biết rõ tôi đang thở ra). 

Ngoài ra, không cần đếm hơi thở, không có sức hít sâu hoặc nén hơi. Tác dụng hạ huyết áp cao ở đây là do hiệu ứng tổng hợp và tương tác của các yếu tố (a) tập trung tư tưởng, (b) giáng khí, (c) giãn mạch ngoại biên, (d) điều hòa thần kinh giao cảm. 

Tập trung tư tưởng vừa tăng tác dụng dùng đã dần khí trong từng động tác, vừa tạo hiệu quả điều hòa huyết áp thông qua cơ chế điều hòa thân kinh. Do đó, tập trung tư tưởng vào từng động tác trong khi thực hành là yếu tố quan trọng để đạt được hiệu quả nhanh chóng.

Mỗi khi cảm nhận được những dấu hiệu huyết áp tăng cao như căng nặng ở vùng thái dương, đau đầu, mờ mắt, mắt đỏ..., người bệnh nên ngồi xuống, tập trung tinh thần thực hành lần lượt các động tác trên. Bình tĩnh và tự tin là yếu tố cần thiết trong quá trình thực hiện các động tác. Sau khoảng từ 10 đến 15 phút thực hành, bệnh nhân có thể cảm thấy bớt đi cảm giác khó chịu ở vùng đầu, nhịp đập của tim sẽ chậm lại, tay chân sẽ ấm lên. Đó là lúc huyết áp đã hạ bớt.

Ngoài việc áp dụng để hạ huyết áp, thực hiện những động tác trên còn là một biện pháp dưỡng sinh để kiểm soát cảm xúc, ổn định thần kinh, gia tăng việc lưu thông khí huyết trong cơ thể để giúp giữ gìn sức khỏe.